Κυπριακές παροιμίες για την φύση


1. Όλα τα φυτά είναι αδερφοί και αδερφές μας. Μας μιλούν και αν προσέξουμε, μπορούμε να τα ακούσουμε."


2. Περπάτα ελαφρά την άνοιξη. Η Μητέρα Γη είναι έγκυος



3. "Όταν ένας άνθρωπος απομακρύνεται από τη φύση η καρδιά του γίνεται σκληρή


4. "Το να ακουμπάς τη γη είναι να έχεις αρμονία με τη φύση


5. Είμαστε όλοι ένα παιδί που περιστρέφεται μέσα από τη Μητέρα Ουρανό


6. Η ομιλία πηγάζει από τη φύση. Η σιωπή από τη σοφία


7. Τα λόγια γυρίζουν το ποτάμι


8. Δέντρο που λυγά, δε σπάζει


9. Το σιγανό ποτάμι να φοβάσαι


10. Στην αναβροχιά, καλό είν' και το χαλάζι


11. Σαν την καλαμιά στον κάμπο


12. Ο πλάτανος θέλει νερό κι η λεύκα θέλει αέρα


13. Όσα βρέχει ο Θεός, τόσα καταπίνει η γη


14. Ένας κούκος δεν φέρνει την Άνοιξη.


15. Το ποτάμι κοιμάται, ο οχτρός δεν κοιμάται


16. Το ποτάμι δε γυρίζει πίσω.

17. Η εμπειρία είναι μια χτένα που η φύση μας δίνει όταν είμαστε φαλακροί.

18. Βουνό με βουνό δε σμίγει

19. Δε φοβάται το βουνό απ' τα χιόνια

20. "Όταν ένας άνθρωπος απομακρύνεται από τη φύση η καρδιά του γίνεται σκληρή

21. Βλέπεις το δένδρο και χάνεις το δάσος.

22. Το ψηλό δένδρο το χτυπούν οι κεραυνοί.

23. Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μην κοιτάζεις.

24. Ψηλά την χτίζεις την φωλιά και θα σου γείρει ο κλώνοςκαι θα σου φύγει το πουλί και θα σου μείνει ο πόνος.

25. Λέγει το δένδρον στον ιδιοκτήτην του:"

26. Μεθ θωρής ούλομ πάνω, μα στραώθου τζαι νάκκον κάτω".

27. Νερόν τρεχάτον, πουντζίν γεμάτον, νερόν λατσιστόν, πουντζίν ξιλειφτόν.

28. Κόπριμ πολλύν τζαι νερόν, κάμνουν τομ μάστρον τους πελλόν.

29. Πελλόδ δενδρόν, πελλόμ μάστρον θέλει.

30. Πόχει δένδρον τζαι μελίσσιν, ας τζοιμάται, ως να φωτίσει.

31. Τον Μαν μήτε δενδρόν να φυτέψης, μήτε παιδίν να παντρέψης.

32. Ως που έχει το βυζίν της μάνας μηαλινίσκει το μωρόν,άμα λείψη, πεχανίσκει. Έτσι τζαι το δενδρόν, άμα εν έχει νερόν.

33. Άκουσεν η ελιά του μιστριού τζ' ελούθην του κλαμάτου.

34. Άκουσεν η ελιά τ' αλέτρου τζ' ενόμισεν εν αύλακας.

35. Η ελιά θέλει πελλόν κλαδευτήν τζαι νούσιμον τρυητήν.

36. Βάλε ελιά για τα παιδιά σου και μηλιά για την κοιλιά σου.

37. Βάλε συτζιάν για λλόου σου τζ' ελιές για τα παιδκιά σου,τζαι τερατσιάν τζαι φοινιτζιάν, για τα δισέγγονά σου.

38. Η ελιά εν τζυρά τζ' όποτε θέλει κάμνει.

39. Η ελιά παρά να αμμίζεται κάλλιον να ποζάφφεται.

40. Που το χώμαμ μου πκιάσε (λέγει η ελιά), τζαι ξένοχ χώμαν εθ θέλω.

41. Λέγει η ελιά στον ιδιοκτήτην της:"Τσαππίζεις με, θυμάσαι με, κοπρίζεις με, ταΐζεις με,ποτίζεις με, δροσίζουμαι, κλαδεύκεις με, αγκαστρώννεις με".

42. Δώσ' μου στηρ ρίζαν, να σου δώσω στο κλωνίν.

43. Βλέπει την σαν την ελιάν στο σκουτέλλιν.

44. Η ελιά έχει και σοδιά και αναποδιά.

45. Τζει που ππέφτει σίφφουνας, ππέφτει ευλοΐα.

46. Σύρε τζει να μεμ μου ντζίζης τζ' ό,τι εν να κάμης εσού κάμνω το μανιχιή μου.

47. Σκότωσ' την αρμήμ μου τζαι τον τόπον της πκιάννω τον εγιώ.

48. Τράβηξε της ελιάς τα βάσανα.

49. Αμ μπουμπουρίση ο Μάς, με ελιές, με λάϊν.

50. Θεός να φυλάει τα λιόδενδρα απ' το νερό του Αυγούστου.

51. Τ' Αυγούστου το νερό αρρώστια στον ελαιοκαρπό.

52. Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.

53. Φάε κουμπάρε ελιές, καλό είν' και το χαβιάρι.

54. Αδ δεμ ποτίσης πριν να κόψη, πότισε άμα κόψη.

55. Τρεις το λάδι, τρεις το ξίδι, έξι το λαδόξιδο.

56. Φτηνός στο λαδί, ακριβός στο ξύδι.

57. Οι κουβέντες του εν έχουν με ξυν με λάϊν.

58. Μου 'βγαλε το λάδι.

59. Κρασί παλιό και λάδιο νιο.

60. Βάλε λάδι κι έλα βράδυ.

61. Λάδι βρέχει, κάστανα χιονίζει.

62. Κάθε σταλαματιά νερό τ' Απρίλη είναι ένα βαρέλι λάδι.

63. Να σε κάψω Γιάννη, να σ' αλείψω λάδι.

64. Αυτός δεν χαρίζει κάστανα.

65. Ποιος θα βγάλει τα κάστανα από την φωτιά.

66. Δεν τρέχει κάστανο.

67. Λάδι βρέχει, κάστανα χιονίζει.

68. Σαράντα λεμονιές στον άμμον φυτεμένες,τζαι το νερόν στηρ ρίζαν τους, μα πάντα μαραμμένες.

69. Το μήλο κάτω που την μηλιά εν να ππέσει.

70. Άιρα και κάιρα και κόκκινη μηλιά.

71. Ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα.

72. Πέσε μήλο να σε φάω.

73. Μέτρα μηλιά τα μήλα σου.

74. Πλεύουν τα μήλα στο νερό πλεύουν κι οι καβαλίνες.

75. Αλοί τον πεύκον, τζι' αν ραή.

76. Χαιρέτα μας τον πλάτανο.

77. Καλά είν' τα πλατανόφυλλα με το ροΐ το λάδι.

78. Έχει κι αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια.

79. Ρόϊν του σσιου τζαι πορτοκάλλιν του νήλιου.


80. “Άρκον στα ξύλα έστειλαν κι εγκρίζεψεν το δάσος”.

81. Άσπρα στο πουγκί, ψάρια στο βουνί

82. Κάνεις το χωριάτη φίλο; Κράτα και κομμάτι ξύλο.

83. Αρβανίτη αν κάνεις φίλο, κράτα και κανένα ξύλο

84. Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο.

85. Αλλού χτυπάει το νερό κι αλλού αλέθει ο μύλος

86. Όποιος πάει στη θάλασσα από ευχαρίστηση, θα πήγαινε στην κόλαση για να περάσει την ώρα του.

87. Η πείνα σπρώχνει το λύκο έξω από το δάσος.

88. Βαθιά βροντή, κοντή βροχή

89. Βλέπεις το δένδρο, χάνεις το δάσος.

90. Βόηθα με να σε βοηθώ ν΄ ανεβούμε στο βουνό

91. Βουνό με βουνό δε σμίγει


92. Δε δίνει τ΄ αγγέλου του νερό..

93. Διψάει η αυλή του για νερό κι αυτός αλλού ποτίζει

94. Από το νερό που "κοιμάται" να έχεις φόβο

95. Το νερό, η φωτιά και η γυναίκα δεν έχουν εμπιστοσύνη

96. Δώσ' μου στηρ ρίζαν, να σου δώσω στο κλωνίν

97. Έκανε μια τρύπα στο νερό. Δεν κατάφερε τίποτα

98. Καθαρός ουρανός αστραπή δε φοβάται

99. Το γύρευε στον ουρανό, στη γη το βρήκε

100. Το αίμα νερό δε γίνεται και αν γενεί δεν πίνεται

101. Η τρέλα δεν πάει στα βουνά

102. Έπεσε από τα σύννεφα..

103. Καθαρός ουρανός , αστραπές δε φοβάται

104. Είτε βουνό είτε ρέμα βρεις, μη φοβηθείς και πέρνα.

105. Πνίγεται σε μια κουταλιά νερό

106. Κοιλοπονούσε το βουνό και γέννησε έναν ποντικό.

107. Άνθρωπος χωρίς ανατροφή, δέντρο χωρίς κορμό

108. Τα πολλά τα παραπόταμα τον ποταμό κινούνε.

109. Η φωτιά και το νερό , παίρνουν σβάρνα το χωριό